خیر کثیر در کوثر قرآن کریم

خیر کثیر در کوثر قرآن کریم

نویسنده: محمود زارع

منبع : سایت باشگاه اندیشه : 5/9/1384

کوثر بمعنی خیر کثیر است یعنی چیزی که شانش آن باشد که زیاد و کثیر باشد. به نقل مرحوم علامه؛ مفسرین در معنی این کلمه اختلاف زیادی نموده اند که فهرست بعضی از این تعاریف از کوثر را بشرح زیر آورده است ( تفسیر المیزان ج 20 ص 850 ):

1- نهری است در بهشت.

2- حوض خاص رسول خدا ص در بهشت و یا در محشر است.

3- ....

بسم الله الرحمن الرحیم

انا اعطیناک الکوثر

فصل لربک وانحر

ان شانئک هوالابتر

بنام خداوند بخشنده مهربان

ما بتو کوثر ( خیر کثیر ) بخشیده ایم.

پس بشکرانه اش برای پروردگارت نماز بخوان و دستها را تا بناگوش بالا ببر

و بدانکه محققا شماتت گوی تو بلاعقب است.

سوره کوثر (108 )

• اسامی سوره:

1- کوثر؛ در اولین آیه سوره کوثر آمده که اسمی خاص و مقدس می باشد. با توجه باینکه، کلمه صیغه مبالغه است به معنی خیر کثیر و بسیار فراوان میباشد. مفسرین کوثر را به حضرت فاطمه(س) تعبیر کرده اند که یازده امام از نسل او هستند و آثار و برکات او از این جهت فوق العاده زیاد و کثیر است.

2- انا اعطینا؛ چون بنا بر قاعده مشهور، با این جمله آغاز میشود.

• این سوره دارای سه (3) آیه و ده (10) کلمه و چهل و سه (43) حرف میباشد.

تعداد نقطه های سوره 18 = 8 + 3 + 7 [ + 4 ]

متوسط تعداد حروف در هر آیه 33/14 = 3 / 43

متوسط تعداد حروف در هر کلمه 3/4 = 10 / 43

متوسط تعداد نقطه در هر آیه 6 = 3 / 18

متوسط تعداد نقطه در هر کلمه 8/1 = 10 / 18

متوسط تعداد نقطه در حرف 4/0 = 43 / 18

• این سوره مکی و بطور مجموع یکجا نازل شده است. بترتیب جمع آوری یکصدو هشتمین (108) سوره که بعد از " ماعون " و قبل از " کافرون " و بترتیب نزول پانزدهمین سوره که بعد از " عادیات " و قبل از " تکاثر " نازل شده است. کوچکترین سوره قرآن هم از نظر حجم میباشد.

• در این سوره پنج (5) مورد پیشگوئی شده است و همه آنها بوقوع پیوسته است:

1- رسول خدا زمانی که این سوره نازل شد تنها یک دختر کوچک بنام فاطمه (س) را داشت و لذا پیامبر را به کثرت نسل وعده داده است. در شرائطی که هماره حضرتش از سوی بدخواهان به طعنه ابتر خوانده میشد.

2- در آنهنگام پیامبر جز تعداد معدود و انگشت شماری از پیروان را نداشت و لذا با اشاره تلویحی سوره، کثرت پیروان وی را بشارت داد.

3- رواج کامل دین و جاودانه بودن آیین وی.

4- در زمانی که مخالفت ها شدید بود و زیاد، بشارت داد که فعالیتهای آنها بی نتیجه و ابتر خواهد ماند.

5- دشمنان پیامبر ص اولاد و نسل زیادی داشتند و براساس بشارت این سوره که آنها بی دنباله و نابود خواهند شد.

انا اعطیناک الکوثر

کوثر بمعنی خیر کثیر است یعنی چیزی که شآنش آن باشد که زیاد و کثیر باشد. به نقل مرحوم علامه؛ مفسرین در معنی این کلمه اختلاف زیادی نموده اند که فهرست بعضی از این تعاریف از کوثر را بشرح زیر آورده است ( تفسیر المیزان ج 20 ص 850 ):

1- نهری است در بهشت.

2- حوض خاص رسول خدا ص در بهشت و یا در محشر است.

3- اولاد رسول خدا ص است.

4- اصحاب و پیروان آنجناب تا روز قیامت.

5- علمای امت اوست.

6- قرآن و فضائل بسیار آنست.

7- مقام نبوت است.

8-  تفسیر قرآن است.

9-  تخفیف شرایع و احکام است.

10- اسلام است.

11- توحید است

12- علم و حکمت است

13- فضائل رسول خدا ص است.

14- مقام محمود است.

15- نور قلب شریف رسول خداست.

که ایشان بالغ بر بیست و شش 26 قول میدانند.

با توجه به سبک و سیاق سوره و بویپه واپه ابتر؛ میتوان کوثر را به معنی کثرت ذریه و خیر کثیر ( فاطمه س ) که از طریق او پیامبر ص به ازدیاد نسل میرسد. کثرت ذریه یکی از مصادیق خیر کثیر میتواند باشد. در روایات متعددی هم آمده است که این سوره در پاسخ افرادی که به پیامبر سرزنش ابتری و بی دنبال و اجاق کوری می زده اند، نازل شده است. سرزنشها و زخم زبانها – که در اکثر مواقع از زخم شمشیر ها هم موثرتر است – بویپه پس از فوت فرزندان ذکور پیامبر (ص) – قاسم و عبدالله – بیشتر هم شده بود.

از سوی دیگر کلمه " اعطیناک " آمده که فرمود " اعطاء " کردیم. که این بنوعی تملیک اعطائی خداوند برسول را میرساند لذا این معنی نزدیک میکند ما را به اینکه کوثر همان ذریه است. لذا خداوند به ژیامبر بشارت داده و چشم روشنی یا دل روشنی داده که نگران نباش؛ ما به تو کوثر عطا کردیم که از نسل و ذریه تو ادامه خواهند یافت تا قیام قیامت و برکتی هم از نسل پیامبر (ص) از طریق فاطمه اطهر وجود دارد.

فصل لربک و انحر

برای شکر نعمت، خواندن نماز و نحر و قربانی شتر را توصیه می کند. این رسمی است که بعد از اعطاء نعمت خاص و ویژه ای قربانی کرده و نماز میخوانند و رسمی است نکو.

و البته تفسیر دیگری هم کرده اند که حال ما به تو منت نهادیم و نعمت عطا کردیم، نماز بخوان و دست بلند کن بطرف گردن ( تکبیر ) بگوی.

ان شانئک هوالابتر

ابتر هم بمعنای اجاق کور و بی عقبه و بی نسل خواهد بود و هم بمعنی منقطع از خیر و برکت.