سوره فیل

نویسنده: محمود زارع

منبع: http://bahoo.blogfa.com  6/9/1384

• موضوع اصلی سوره شرح جریان تاریخی حمله سپاه ابرهه به مکه با لشکریان فیل سوار بود که خدایتعالی با بیان این داستان و واقعه مهم تاریخی قدرت و توانائی خود را در برابر جباران طرح و نیز اثبات این قضیه که خانه کعبه را با قدرت لایزال خویش محافظت خواهد کرد؛ بیان میکند. آنهم با پرندگان کوچکی بنام ابابیل و کلوخهای کوچکتری بنام سجیل.

بسم الله الرحمن الرحیم

الم تر کیف فعل ربک باصحاب الفیل 1

الم یجعل کیدهم فی تضلیل 2

وارسل علیهم طیرا ابابیل 3

ترمیهم بحجاره من سجیل 4

فجعلهم کعصف ماکول 5

بنام خداوند بخشاینده و مهربان

آیا ندیدی پروردگارت چه بر سر اصحاب فیل آورد؟ 1

آیا نقشه های شومشانرا خنثی نکرد 2

آری پروردگارت مرغانی که دسته دسته بودند بر بالای سرشان فرستاد 3

تا با سنگی از کلوخ بر سرشان بکوبند 4

و ایشانرا بصورت برگی جویده شده درآورند. 5

سوره فیل

105

• اسامی سوره:

1- فیل – زیرا داستان اصحاب فیل را بازگو میکند.

2- الم تر - براساس قاعده معمول که نام اکثر سوره ها با جمله سرآغاز آنها نامیده میشود.

• سوره فیل دارای پنج (5) آیه و بیست وسه (23) کلمه و نود و هفت (97) حرف است.

تعداد نقطه .................................................. 46 = 3+12+8+11+12[+4]

متوسط حرف در هر آیه ........................... 4/19 = 5 تقسیم 97

متوسط حرف در هر کلمه ............................ 2/4 = 23 تقسیم 97

متوسط کلمه در هر آیه .............................. 6/4 = 5 تقسیم 23

متوسط نقطه در هر آیه ................................ 2/9 = 5 تقسیم 46

متوسط نقطه در هر کلمه ................................. 2 = 23 تقسیم 46

متوسط نقطه در هر حرف ........................... 47/0 = 97 تقسیم 46

• سوره مکی خالص است و بترتیب جمع آوری یکصد و پنجمین سوره که بعد از سوره " همزه " و قبل از " قریش " آمده است و بترتیب نزول نیز نوزدهمین سوره که بعد از سوره کافرون و قبل از سوره فلق نازل شده است و جزء سوره های قصار قرآن است.

• چند ویژگی خاص این سوره:

1- یکجا و بطور مجموع نازل شده است.

2- همه آیات بهم پیوسته و پیرامون داستان اصحاب فیل است.

3- یک سوره تاریخی است که یک واقعه مهم تاریخی را بسیار کوتاه و اما کامل ذکر میکند.

• موضوع اصلی سوره شرح جریان تاریخی حمله سپاه ابرهه به مکه با لشکریان فیل سوار بود که خدایتعالی با بیان این داستان و واقعه مهم تاریخی قدرت و توانائی خود را در برابر جباران طرح و نیز اثبات این قضیه که خانه کعبه را با قدرت لایزال خویش محافظت خواهد کرد؛ بیان میکند. آنهم با پرندگان کوچکی بنام ابابیل و کلوخهای کوچکتری بنام سجیل.

الم تر کیف فعل ربک باصحاب الفیل

الم تر؛ موضوع دیدن در ابتدای آیه استفهام انکاری است و منظور دیدن با چشم سر نیست بلکه منظور روئیت و دیدن با اندیشه و خرد است که خداوند با اصحاب فیل که همان لشکریان لبرهه بودند؛ چه کرد؟! این سال را در تاریخ عرب؛ قبل از هجرت پیامبر (ص) بعنوان مبداء گرفته بودند و سال عام الفیل میگفتند که پیامبر نیز در همین سال بدنیا آمد. این واقعه در قرن ششم میلادی؛ سال 570 و در حدود 53 سال قبل از تاریخ هجری مسلمان اتفاق افتاد .

الم یجعل کیدهم فی تضلیل

" کید " در اینجا همان نظر سوئی بود که ابرهه و اصحابش نسبت به خانه کعبه داشتند؛ چرا که بدلیل همین خانه - کعبه - اغلب مردم از سرتاسر دنیای آنروز برای زیارت خانه خدا راهی دیار حجاز؛ مکه میشدند و ابرهه علیرغم ساختن کلیسائی پرشکوه بنام معبدالقلیس و تبلیغ مردم به پیوستن به کیش مسیحیت و زیارت و عبادت در این معبد که در صنعا پایتخت یمن مستقر بود ولی همچنان مردم را بسوی مکه رهسپار میدید این بود که کید و نقشه ای سوار کرد و سوء قصدی که داشت که همان تخریب کعبه بود؛ لذا کید در ابتدای آیه اشاره به همین نقشه ابرهه دارد. منظور از تضلیل همان ضلالت هست که نه تنها موفق به انجام قصد سوء خود نشدند بلکه خداوند آنها را به ضلالت افکند و نابودشان کرد.

و ارسل علیهم طیرا ابابیل

ابابیل باید ظاهرا نام مرغی ( پرنده ای ) باشد که بر سر لشکریان ابرهه در نزدیکی مکه سنگ بلا ریختند؛ باشد و بعضی ها تفسیر به جماعتهای متفرق و دسته دسته کرده اند ( منظور جماعتهای دسته دسته از مرغان ) که خداوند بالای سر اصحاب فیل فرستاد.

و ترمیهم بحجاره من سجیل

آن مرغکان ابابیل با کلوخهای کوچک یا سنگهای کوچکی که از کلوخ درست شده بودند، هدف گرفتند.

فجعلهم کعصف ماکول

عصف بمعنی برگ زراعی مثل برگ ساقه گندم یا برنج و... عصف ماکول یعنی برگ گندمی که ( مثلا ) دانه هایش را خورده باشند یا برگ و پوست غلاف بعضی از حبوبات که دانه هایش را خورده باشند و خودشان تموج دار و جویده جویده مانند شده باشد و خلاصه اینکه بعد از برخورد سنگ سجیل بر لشکریان ابرهه آنها مانند برگها و علفهای چروکیده و درهم پیچیده ای درآمده اند و هلاک شدند.